De mens achter het belang

Bij een eerdere werkgever was ik, in de jaren ’90, betrokken bij het geven van cursussen. Dat waren cursussen voor een internationaal gezelschap van beheerders van Ramsar-sites, wetlands dus. Die cursussen waren mijn eerste kennismaking met de fenomenen van stakeholder- en procesmanagement. Eén van de dingen die ik deed, was groepswerk begeleiden. Dus kijken hoe dat verliep en waar nodig proberen bij te sturen. Dat beschouwende, analyserende kijken naar wat mensen doen, lag me wel. En dat kijken heb ik in de rest van mijn werk meegenomen. En ook daarbuiten. Ik kijk graag hoe mensen samenwerken en met elkaar omgaan, of dat nou in een overleg is of in een restaurant.
Dus toen ik door privé omstandigheden als cliënt bij de GGZ aan tafel belandde, heb ik met interesse zitten kijken hoe die dames en heren (ja, die zijn er ook) een gesprek voeren. Ik maakte ook deel uit van dat gesprek, maar dat weerhield me er niet van tegelijkertijd toe te kijken hoe het werkte. En ik was onder de indruk van hun gesprekstechniek. Doorvragen tot in het kwadraat: vragen waarom je iets zegt, vragen of je al wist wat de ander vindt, vragen wat je daarvan vindt en wat dat voor jou betekent, reflecteren op wat er gebeurt, iedereen ruimte geven in het gesprek. Altijd op zoek naar het mens achter het antwoord, om het antwoord te kunnen begrijpen.

In het omgevingsmanagement leer je om op zoek te gaan naar het belang achter het standpunt. Bij organisaties is dat misschien voldoende maar bij individuele bewoners niet. Waarom zijn die bewoners tegen het meanderen van de beek? Zijn ze bang dat hun tuin natter wordt, dat hun looprondje met de hond verdwijnt of dat er een muggenplaag kan uitbreken? En waarom is dat zo? Hun belang zien, leidt tot een mogelijke oplossing om ze van standpunt te laten veranderen. Maar dat belang zie je pas goed, als je oog hebt voor de persoon die dat belang heeft en als je helemaal begrijpt waarom die persoon dat belang heeft. Je moet dus altijd op zoek naar het mens achter het belang, om het belang goed te kunnen begrijpen. Zoals ik de dames en heren van de GGZ op hun manier ook zag doen.

Daarom heb ik de theorie van het omgevingsmanagement voor mezelf met een stap uitgebreid. Ga niet alleen op zoek naar het belang achter het standpunt maar vooral naar de mens achter het belang. Dan leidt het gesprek pas echt ergens toe.

Yvonne Röling